منظور از اعتراض به مالیات چیست؟

مالیات، به مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم تقسیم می شود. مالیات های مستقیم، به درآمد یا دارایی افراد تعلق گرفته و به عنوان درصدی از این درآمد یا دارایی، به طور مستقیم، از آن، اخذ می شود؛ در مقابل، مالیات های غیرمستقیم، به نحو نامحسوس، به عنوان بخشی از قیمت کالاها و خدمات استفاده شده، از مصرف کننده نهایی، اخذ می گردد.

در مالیات های مستقیم، تعیین و اخذ مالیات، بر اساس آنچه که در قانون مالیات های مستقیم آمده، به دو صورت، امکان پذیر است. شیوه خود اظهاری و شیوه تعیین مالیات علی الراس، روش های تعیین و اخذ این نوع از مالیات بوده که در زیر، به طور جداگانه، هر یک را شرح داده و در خصوص اعتراض به مالیات توضیح می دهیم.

روش خوداظهاری: در روش خوداظهاری، مودی، در مهلت قانونی، اقدام به ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اداره مالیاتی مربوطه نموده و مامور مالیاتی، بر اساس اطلاعات موجود در اظهارنامه، میزان مالیات سالانه مودی مالیاتی را مشخص نموده و در برگه تشخیص مالیاتی، درج و به وی ابلاغ می نماید.

در این روش، بعد از اینکه برگه تشخیص مالیاتی، صادر و به مودی مالیاتی ابلاغ گردید، وی حق دارد، ظرف مهلت قانونی، به این برگه و میزان مالیات تعیین شده توسط ممیز مالیاتی، در مراجع حل اختلاف مالیاتی اعتراض نماید. البته این اعتراض، فقط به مرحله ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی اختصاص نداشته، بلکه در مراحل مختلف رسیدگی به مالیات، امکان اعتراض مالیاتی وجود داشته که در بخش های بعد، در مورد آن صحبت خواهیم کرد.

روش تعیین مالیات علی الراس: در این روش، به دلایل مختلفی، همچون عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد قانونی و یا عدم اعتبار مدارک و اسناد تقدیمی از سوی مودی مالیاتی، ممیز یا مامور مالیاتی، با استفاده از اطلاعات موجود، خود، راسا اقدام به تعیین مالیات می نماید.

بنابراین، با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به این سوال که منظور از اعتراض به مالیات چیست؟ باید گفت، اعتراض به صورت مالیات، اعتراضی بوده که در مالیات های مستقیم و در روش خوداظهاری تعیین مالیات، کاربرد دارد؛ در این موارد، مودی مالیاتی، می تواند پس از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی و در مراحل مختلف رسیدگی به میزان مالیات وی، در مهلت قانونی، به رقم مالیات تعیین شده از سوی ممیز مالیاتی یا سایر مراجع مالیاتی، اعتراض نماید.

مراحل اعتراض به برگ تشخیص مالیات

در بخش های قبل، به این سوال پاسخ دادیم که منظور از اعتراض به مالیات چیست و توضیح دادیم که استفاده از این اعتراض ، یکی از راه های قانونی کاهش میزان مالیات است.

همچنین، گفتیم که این اعتراض، ممکن است هم زمان با ابلاغ برگه تشخیص مالیاتی، انجام گرفته یا در سایر مراحل، رسیدگی به مالیات، به عمل آید. به همین دلیل، در این بخش، به توضیح مراحل و نحوه ثبت اعتراض به صورت مالیات خواهیم پرداخت که مطابق مراحل زیر می باشد:

۱-اعتراض به ممیز کل (ماده ۲۳۸)

اولین مرحله اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی می باشد؛ بعد از اینکه مامور مالیاتی، میزان مالیات مودی را بر اساس اطلاعات اظهارنامه مالیاتی وی تعیین نمود، مالیات تعیین شده، در برگه ای با عنوان برگ تشخیص مالیاتی، درج شده و به مودی مالیاتی ابلاغ می گردد.

• مطابق ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم، چنانچه مودی مالیاتی، بعد از استعلام بدهی مالیاتی، نسبت به مالیات تعیین شده، اعتراض داشته باشد، می تواند اعتراض خود را ظرف ۳۰ روز، تقدیم اداره مالیات مربوطه نماید. این اعتراض، توسط ممیز کل مالیاتی، مورد رسیدگی قرار می گیرد.
• چنانچه مودی مالیاتی، نظر ممیز کل مالیاتی را در مورد میزان مالیات متعلقه، پذیرفته و ظرف سی روز برای پرداخت مالیات اقدام نماید، پرونده اعتراض به مالیات، در همین مرحله مختومه گردیده، در غیر این صورت، رسیدگی به اعتراض مالیاتی، مطابق آنچه در مرحله دوم، توضیح داده می شود، ادامه خواهد یافت.

۲-اعتراض به هیات حل اختلاف مالیات بدوی

دومین مرحله ، در هیات حل اختلاف مالیات بدوی می باشد؛ در این مرحله، چنانچه، مودی مالیاتی، به نظر ممیز کل مالیاتی نیز اعتراض داشته و اعتراض وی در مرحله قبل، به نتیجه نرسد، پرونده مالیاتی، به هیات حل اختلاف مالیات بدوی، ارسال می گردد. این هیات که متشکل از یک نفر نماینده وزارت دارایی، یک نفر قاضی و یک نفر، نماینده صنف شغلی مودی بوده، به اعتراض، رسیدگی کرده و نظر خود را اعلام می نماید.

• بر اساس قانون مالیات های مستقیم، پس از صدور رای هیات حل اختلاف مالیات بدوی، در هر حال، مودی مالیاتی، موظف به پرداخت مالیات متعلقه بوده، اما، در عین حال، حق دارد که ظرف ۲۰ روز از ابلاغ رای هیات بدوی، برای اعتراض، در هیات حل اختلاف مالیات تجدیدنظر اقدام نماید.

۳- اعتراض به هیات حل اختلاف مالیات تجدیدنظر

سومین مرحله، رسیدگی در هیات حل اختلاف مالیات تجدیدنظر می باشد؛ اگرچه رای هیات حل اختلاف مالیات تجدیدنظر، در مورد تعیین مبلغ مالیات، قطعی بوده، اما باز هم مودی مالیاتی، می تواند به استناد عدم رعایت قوانین موضوعه ، اقدام به اعتراض، در شورای عالی مالیاتی نماید.

۴- اعتراض در شورای عالی مالیاتی

مرحله رسیدگی در چهارمین و آخرین مرحله از مراحل نحوه ثبت اعتراض به صورت مالیات، می باشد؛ شورای عالی مالیاتی که از پنج عضو اصلی و هشت نفر عضو علی‌ البدل تشکیل گردیده، با حضور حداقل دو سوم اعضا، اقدام به تشکیل جلسه نموده و در مورد تایید یا رد اعتراض، تصمیم گیری می نماید.

مهلت اعتراض به مالیات:

در بخش های گذشته، در مورد اینکه اعتراض به مالیات چیست و مراحل اعتراض به مالیات چگونه می باشد، صحبت کردیم. همانطور که توضیح دادیم، اعتراض به مالیات، در مراحل مختلف رسیدگی به پرونده مالیاتی مودی، امکان پذیر خواهد بود. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص مهلت اعتراض به مالیات ، صحبت کنیم.

نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد، آن است که پس از ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و اطلاع از نتیجه ارزیابی اظهارنامه توسط ممیز مالیاتی، پذیرش اعتراض به مالیات، در هر یک از مراحل رسیدگی، در درجه اول، منوط به رعایت مهلت اعتراض به مالیات می باشد. مهلت اعتراض به مالیات، در مراحل مختلف، متفاوت بوده و به شرح زیر می باشد:

مهلت اعتراض به مالیات

• مهلت اعتراض به صورت مالیات، در مرحله اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، ۳۰ روز می باشد.
• مهلت اعتراض به مالیات، در مرحله رسیدگی در هیات حل اختلاف مالیات بدوی، ۲۰ روز می باشد.
• مهلت اعتراض به مالیات، در مرحله رسیدگی در هیات حل اختلاف مالیات تجدیدنظر، ۲۰ روز می باشد.