نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی توسط آژانس و شرکتهای هواپیمایی چگونه است؟
با اجرای کامل سامانه مؤدیان مالیاتی و اجباری شدن صدور صورتحساب الکترونیکی برای تمامی بنگاههای اقتصادی، تمامی آژانسهای مسافرتی، شرکتهای هواپیمایی و فعالان فروش بلیط نیز ملزم به رعایت این الزام شدهاند.
در واقع، در سایۀ قانون قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان مصوب ۱۴۰۲، فرآیند صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی، اعم از فروش کالا یا ارائه خدمت، بهصورت آنلاین و در قالب الگوهای مشخص به سامانه مکلف شده است.
اما در صنعت گردشگری و فروش اینترنتی بلیط هواپیما، شرایط صدور این صورتحسابهای الکترونیکی بهدلیل وجود تعاملات مخصوص بین آژانس و شرکت هواپیمایی، در دو حالت مجزا قابل بررسی است که در ادامه بهتفصیل توضیح میدهیم:
حالت اول: وجود قرارداد حقالعملکاری بین آژانس و شرکت هواپیمایی
در این حالت، میان آژانس مسافرتی و شرکت هواپیمایی یک قرارداد حقالعملکاری رسمی منعقد شده است.
به بیان سادهتر، آژانس نقش نماینده فروش را دارد و بهجای شرکت هواپیمایی اقدام به فروش بلیط به مسافران میکند.
طبق مفاد این نوع قرارداد، آژانس بلیط را به نام و به حساب شرکت هواپیمایی میفروشد و در قبال آن، مبلغ مشخصی را بهعنوان کارمزد یا حقالعمل دریافت میکند.
به همین دلیل، مالک واقعی بلیط و خدمات ارائهشده شرکت هواپیمایی است و آژانس صرفاً نقش واسطه را در فرآیند فروش ایفا میکند.
در این نوع همکاری، صدور صورتحساب الکترونیکی نیز باید بر همین مبنا انجام شود.
شرکت هواپیمایی برای بلیط صادره، صورتحساب فروش را در سامانه مؤدیان ثبت میکند و آژانس مسافرتی نیز موظف است برای کارمزد دریافتی خود، صورتحساب جداگانه در سامانه صادر نماید.
| ردیف | نکات مهم در حالت حقالعملکاری |
|---|---|
| ۱ | آژانس از الگوی صورتحساب الکترونیکی فروش بلیط هواپیما استفاده میکند. |
| ۲ | در صورتحساب باید شماره قرارداد حقالعملکاری درج شود. |
| ۳ | فروش از نظر مالیاتی برای شرکت هواپیمایی لحاظ میشود، نه آژانس. |
| ۴ | آژانس صرفاً بابت کارمزد، یک صورتحساب جداگانه طبق الگوی مخصوص کارمزد صادر میکند. |
| ۵ | جمعبندی: آژانس نقش واسطه فروش را دارد — درآمد اصلی از بهای بلیط برای شرکت هواپیمایی محاسبه میشود و کارمزد فروش بهعنوان درآمد آژانس ثبت خواهد شد. |
حالت دوم: عدم وجود قرارداد حقالعملکاری بین آژانس و شرکت هواپیمایی
در این حالت، بین آژانس مسافرتی و شرکت هواپیمایی هیچگونه قرارداد حقالعملکاری یا نمایندگی رسمی وجود ندارد.
به بیان سادهتر، آژانس صرفاً بهعنوان یک واسطه خدماتی یا فروشنده عادی عمل میکند و بلیطها را از شرکت هواپیمایی خریداری کرده و سپس به مشتری نهایی (مسافر) میفروشد.
در این شرایط، شرکت هواپیمایی بهعنوان فروشنده اصلی شناخته میشود و مسئولیت کامل صدور صورتحساب الکترونیکی بر عهدهی خود اوست.
بنابراین، اطلاعات فروش بلیط (شامل مبلغ کل، مالیات و عوارض، شماره یکتا و…) در سامانه مؤدیان به نام شرکت هواپیمایی ثبت میشود.
آژانس در این حالت تنها یک خدمت فروش یا بازاریابی انجام داده و ممکن است کارمزدی از شرکت هواپیمایی دریافت کند، اما صدور فاکتور بلیط به نام آژانس انجام نمیشود.
به عبارت دیگر، از نظر مالیاتی، فروش نهایی مستقیماً برای شرکت هواپیمایی لحاظ میگردد و مسئول ارسال صورتحساب معتبر و دارای شماره UID در سامانه مودیان، شرکت هواپیمایی است.
در نتیجه، آژانس در این مدل همکاری نقشی در ایجاد اعتبار مالیاتی برای خریدار ندارد و فقط در صورت دریافت کارمزد، موظف است برای همان مبلغ صورتحساب جداگانه کارمزدی صادر کند.
این روش معمولاً در مواردی دیده میشود که آژانسها بلیطها را از سامانهها یا نمایندگان فروش شرکتهای هواپیمایی خریداری کرده و بدون قرارداد رسمی نمایندگی، آنها را در وبسایت یا دفتر خود به مشتریان ارائه میکنند.
| ردیف | نکات مهم در حالت دوم (عدم وجود قرارداد حقالعملکاری) |
|---|---|
| ۱ | شرکت هواپیمایی باید صورتحساب الکترونیکی فروش بلیط را مستقیماً در سامانه مودیان صادر کند. |
| ۲ | آژانس تنها نقش واسطه فروش را دارد و در قبال دریافت کارمزد، یک صورتحساب جداگانه بابت خدمت خود صادر میکند. |
| ۳ | الگوی صورتحساب در این حالت، الگوی فروش شرکت هواپیمایی است. |
| 💡 | جمعبندی: |
| وضعیت همکاری | صادرکننده صورتحساب فروش | صادرکننده صورتحساب کارمزد | الگوی مورد استفاده |
|---|---|---|---|
| وجود قرارداد حقالعملکاری | شرکت هواپیمایی | آژانس مسافرتی | الگوی فروش بلیط و کارمزد |
| بدون قرارداد | شرکت هواپیمایی | آژانس بابت کارمزد | الگوی فروش شرکت هواپیمایی |
نیاز به مشاوره مالیاتی فوری؟
مشاوره تخصصی برای اظهارنامه، استرداد مالیات، رسیدگیهای مالیاتی و بهینهسازی مالیاتی — سریع، قانونی و مبتنی بر تجربه حسابرسان ما.